Ortadoğu’da “demokrasiye olan bağlılığı” ve “seküler” görüşleriyle bilinen Suriyeli şair Adonis bugünlerde yeni çıkan kitabıyla bizim gündemimize takıldı. Adonis’in bizce dikkat çeken bir diğer yönü de Almanya’nın prestijli(!) Goethe Ödülü’ne değer görülmesidir. Ödülle ilgili Alman hükümetinin yaptığı yazılı açıklamada seçici kurul, Adonis’i “kuşağının en önemli Arap şairi” olarak ve “uluslararası edebiyata katkılarından dolayı” bu ödüle değer görüldüğünü açıklamıştı. Meraklısına bir küçük bilgi daha verelim meşhur şair kendini “pagan şairi” olarak tanımlamaktadır. Kendisini böyle tanımlayan Adonis, demokrasi bağlısı ve seküler bir dünya görüşüyle karşımızda dururken yeni eserinde “Sürrealizmde ya da tasavvufta, geleneksel anlamda Yaratıcı inancından farklı bir Yaratıcı inancının olduğunu” savunmaktadır.
The Independent tarafından “Neruda ya da Marguez ayarında bir yazar” diye afaki bir iddiayla adından söz edilen yazar ve şair Adonis, “seküler” bir dünya görüşüne sahipken ne hikmettir ki Tasavvufla ilgili bir eser kaleme alır. Meselenin bu kadar dışında olup da, sanki içindeymiş gibi bir şeyler yazmak, konu üzerinde felsefi düşüncelere kapılıp yazı yazmak kitabın sıhhati hakkında bizi derin düşüncelere salmıyor da değil. Zaten Adonis eğitim olarak felsefe mezunudur. Bu eğitimin üzerine bir de “demokrasi(!)” ve “seküler” dünya görüşleri eklenince Adonis tarafından yazılan ve bugünlerde reklamı yapılan eserin içerik açısından yetkinliğini umarız konunun muhatapları ciddi olarak tartışırlar.
Şimdide isterseniz, New York Times’ın “Arap âleminin yaşayan en büyük şairi” olarak gösterdiği şair, aktivist ve düşünür Adonis’in İnsan Yayınlarından çıkan yeni kitabı “Sufi ve Sürrealizm” üzerinde duralım birazda. Adonis’in kitabı iki bölüme ayrılmış: “Sufi ve Sürrealizm” ile “Görünen olanla Görünmez olan”. Kitabın birinci bölümde yazar, Bilgi yani marifet, hayal, aşk, yazın, estetik boyut ve muntazam fark. İkinci bölümde ise görünür olanla görünmez olan yani zahir ve batın başlığı altında, En-Niferi’nin eserleri ya da poetikası, rüya ve suret (göz, kalp gözü), yaratıcılık ve biçim, Rimbaud: Doğulu sufi konularını irdeliyor. Son olarak kitaba ek bölümü de koyan Adonis burada, aşk, akıl, otomatik yazın, rüya ve dil gibi kavramları tartışıyor. Adonis bu eserinde gerçekliğin arkasında olanı sorarak onu bulmaya çalışıyor. Bunu yaparken de sürrealizme dair güzel bir yazı dizisini de okuyucuya sunmuş oluyor.
