Künye: Mutlu Yaşam Üzerine – Yaşamın Kısalığı Üzerine, Seneca, Çeviren: C. Cengiz Çevik, İş Bankası Yayınları, 4. Basım, 2019, İstanbul.
***
Kinik filozoflar yerleşik düzenin yozlaşmış yaşam tarzını sadece teoride değil, tümüyle doğayı örnek alan ve doğal ihtiyaçlarına göre şekillenen eylemleriyle de yıkmaya çalışmıştır. (Sunuş bölümü, ix)
Makam ve şöhret peşinde koşmak, yarını düşünürken bugünü kaybetmek, başka deyişle anı yaşayamamak yaşamı kısaltır. (Sunuş bölümü, xi)
Ben herhangi bir şeyin, hazzın dahi egemen olabildiği birine bilge demem. Haz için uğraşan biri zorluğa ve tehlikeye, insan yaşamını kuşatan onca tehdide ve yoksunluğa nasıl direnebilir? (Sayfa 15-16)
Nasıl ki hayvanların inlerini kontrol eden ve vahşi hayvanları büyük bir tuzakla yakalamayı planlayan ve izlerini takip edebilmek için geniş çalılıkları köpeklerle saran insan daha değerli şeyleri geride bırakır ve birçok görevini savsaklarsa, aynı şekilde hazların peşinden giden insan da her şeyi erteler ve ilkin özgürlüğünden vazgeçer ve midesine çalışır, kendisine hazla satın almaz, aksine kendisini hazlara satar. (Sayfa 20-21)
Bu bizi bağlayan kutsal yükümlülüktür – kendisinden kaçmaya gücümüzün yetmediği ölümlü şeylere katlanmak ve onlardan rahatsız olmamak. (Sayfa 23)
Dik patikada ilerleyenlerin zirveye varamamasında şaşıracak ne var? Aksine, adamsan, başarısız olsalar bile büyük işlere girişenlere saygı duy. (Sayfa 27)
Yaşam yeterince uzun ve tamamı iyi düzenlenirse, en büyük işlerin başarılmasına fazlasıyla yetecek kadar bahşedilmiştir, buna karşılık yaşam herhangi bir şeye adanmadığında, lüks ve umursamazlık yüzünden tükenir ve kaçınılmaz sonun baskısıyla, bizden uzaklaştığını anlamadığımız yaşamın çoktan geçip gittiğini kavrarız. (Sayfa 46)
İnsanlar mallarını başkasının almasına katlanamaz ve topraklarının sınırlarıyla ilgili en ufak bir anlaşmazlık çıkmayagörsün, hemen taşa ve silaha sarılırlar, buna karşım yaşamlarına başkalarının karışmasına izin verir, hatta gelecekte kendilerini ele geçirecek kişileri bizzat çağırırlar. (Sayfa 48)
Daha iyi yaşayabilmek için sürekli bir şeyle meşguller, yaşamlarını harcayarak yaşam inşa ediyorlar! Uzun vadeli planlar yapıyorlar, oysa bu tür bir erteleme en büyük yaşam israfıdır, bu erteleme öncelikle onlardan günü çalar, daha sonrasını vadederken bugünün yaşantısını koparıp alır. (Sayfa 57)
Yaşam üç döneme ayrılır: Geçmiş, şimdi ve gelecek. Şimdi kısa, gelecek şüpheli ve geçmiş ise kesindir. (Sayfa 58)
Kendini güvende hisseden, huzurlu bir zihin kendi yaşamının her kısmını kafasında tartmayı başarır, meşgul insanların akılları ise boyunduruk altındaymışçasına, geriye dönemez ve bakamaz. Bu yüzden onların yaşamı uçuruma yuvarlanır… (Sayfa 59)
Bir gece önce uzamış saçını kestirmek, her bir saç teli üzerine tartışmak, dağınık buklesini toplatmak, sağa, sola ya da alnına yatırmaya zorlamak için onca saatini berberde geçiren o insanlara meşgul mü dersin? Küçük bir dikkatsizlik yapsa, insan kesmiş gibi, berbere nasıl da kızarlar! Saçlarından bir tel eksilse, topladıkları saçları bozulsa ve tüm saç telleri buklelere dönüştürülemese, nasıl da öfkeden deliye dönerler! (Sayfa 61)
1 Yorum