Dosyamızın yeni listesini Mücahit Emin Türk hazırladı: Mehmed Âkif.
***
Giriş
Mehmed Âkif (1873-1936) yakın tarihimize damga vurmuş isimlerden biridir. En bilindik vasfı şairlik olsa da o aynı zamanda nasir, mütercim, muallim, hafız, baytar, dergici, hatip, sporcu, mebus gibi vasıfları haiz çok yönlü bir şahsiyettir. İlk tahsilini babası Mehmed Tahir Bey’den alır, babasını “Hem babam hem hocamdır” şeklinde takdim eder. Kendini iyi yetiştirmiş, Arapçayı çok iyi derecede, Farsça ve Fransızcayı ise iyi derecede öğrenmiştir. Âkif’i kıymetli kılan en önemli hususiyeti bütün bu vasıfları yanında sağlam bir seciyeye ve örnek bir ahlâka sahip samimi bir mümin olmasıdır. Balkan Savaşları, Birinci Dünya Harbi ve Milli Mücadele gibi tarihimizin en çetin devrine denk düşen bir zaman aralığında yaşamış; vatanı milleti uğruna elinden ve dilinden gelen ne ise doğru bildiği şekilde yapmaya çalışmıştır. Yaşadığı çetin devrin şartlarından ve her insan gibi nefis taşımasından kaynaklı bazı zaafları elbette bulunabilir fakat o örnek ve ilham alınacak tarafları olan faziletli bir insandır. Bu fazileti nedeniyle vefatından bu yana milletimiz evlatlarına onun ismini vererek kendisine duyduğu hürmet ve muhabbeti göstermiş, aziz hatırasını evlatları vasıtasıyla yaşatmaya devam etmiştir.
Bunlara ilave olarak şu gerçeği ifade ve itiraf etmek durumundayız: Âkif sevdiğimiz, saydığımız ama yeterince tanımadığımız bir isimdir. Aynı şeyi İstiklâl Marşımız için de söyleyebiliriz: Ezberlediğimiz, millet hayatı için önemli olduğunu kabul ettiğimiz bir metin olsa da İstiklâl Marşı üzerinde etraflıca düşünenimiz çok azdır. Bu noktada hepimiz kendimizden pay biçebiliriz. 2021 yılı İstiklâl Marşımızın 100. yılı olması münasebetiyle İstiklâl Marşı Yılı ilan edildi. Bunun gerçekleşmesinde Türkiye Yazarlar Birliğinin çabaları etkili oldu. Mehmet Doğan Bey özelinde emeği geçenlere teşekkür ederiz. Bu vesileyle İstiklâl Marşımıza ve Mehmed Âkif’e dikkat çekmek niyetiyle bir kitap listesi hazırladık. Hakkında en çok kitap yazılan şairlerimizden olan Âkif’e dair kaleme alınmış nitelikli kitapları okurlarımıza sunmak istedik.
Listenin ilk dört kitabı Âkif’in kendi kaleminden çıkan eserleri ihtiva etmektedir. 5 ila 8. sıra aralığındaki kitaplar Âkif’in yakın dostları tarafından kaleme alınmıştır. Dolayısıyla önceliği ilk sekiz sıradaki bu kitaplara vermek doğru olur diye düşündük. “Âkif hakkında tek bir kitap okumak istiyorum” diyecek olanlara Mithat Cemal Kuntay’ın kitabını gönül rahatlığıyla tavsiye edebiliriz. Âkif üzerine en fazla araştırma yapan M. Ertuğrul Düzdağ olmuştur, kendisinin araştırmalarının son derece önemli olduğunu vurgulayalım. Listedeki diğer kitaplar da nitelikli, özenle seçilmiş kitaplardır. İstiklâl Marşımızla ilgili birkaç monografik çalışmayı da listeye ekledik. Ayrıca listenin sonunda Âkif hakkında doğru bilgi edinilecek dijital kaynaklara da yer verdik. İstifade etmenizi diliyoruz.
Mehmed Âkif Kitap Pusulası
1. Mehmed Âkif – Safahat – Haz. M. Ertuğrul Düzdağ, İz Yayıncılık
2. Mehmet Akif’in Mektupları – Haz. Yusuf Turan Günaydın, Ebabil Yayınları
3. Mehmed Akif Ersoy Kavaid-i Edebiyye – Haz. Yusuf Turan Günaydın, Büyüyenay Yayınları
4. Açıklamalı Mehmed Âkif Külliyatı (10 cilt) – Haz. İsmail Hakkı Şengüler, Kitap Rengi Yayınları
5. Mithat Cemal Kuntay – Mehmet Akif Ersoy, Alfa Yayınları
6. Hasan Basri Çantay – Akifname, Erguvan Yayınevi
7. Süleyman Nazif – Mehmed Akif, Kapı Yayınları
8. Eşref Edib – Mehmed Akif, Beyan Yayınları
9. Sezai Karakoç – Mehmed Akif, Diriliş Yayınları
10. Mehmet Emin Erişirgil – İslamcı Bir Şairin Romanı Mehmet Akif, Atlas Kitap
11. M. Ertuğrul Düzdağ – Mehmed Akif Hakkında Araştırmalar (3 kitap), Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı
12. Âkif Salnâmesi 1 – Haz. İbrahim Öztürkçü, Vadi Yayınları
13. Âkif Salnâmesi 2 – Mehmet Âkif Ersoy Fikir ve Sanat Vakfı, Mehmet Âkif Ersoy Üniversitesi Yayını
14. Fahrettin Gün – Mehmed Akif’in Hayat Hikâyesi (Kronolojik ve Fotoğraflı), Beyan Yayınları
15. N. Ahmet Özalp – Aklı Kamaştıran Belagat Kasırgası Safahat’ın Yankıları (1911-1924), Büyüyenay Yayınları
16. Sessiz Yaşadım (Matbuatta Mehmet Akif 1936 – 1940) – Haz. İsmail Kara, Fulya İbanoğlu, Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları
17. Nurettin Topçu – Mehmet Akif, Dergâh Yayınları
18. M. Ertuğrul Düzdağ – İstiklal Şairi Mehmed Akif, Med Kitap
19. Fazıl Gökçek – Mehmet Akif’in Şiir Dünyası, Dergâh Yayınları
20. M. Orhan Okay – Mehmed Akif Kalabalıklarda Bir Yalnız Adam, Dergâh Yayınları
21. D. Mehmet Doğan – (3 kitap) I-Camideki Şair, II-İslam Şairi İstiklal Şairi, III- Çanakkale’den Sakarya’ya, Yazar Yayınları
22. Âlim Kahraman – Mehmet Âkif, Büyüyenay Yayınları
23. D. Mehmet Doğan – İstiklal Marşı Bin Yılın Destanı, Yazar Yayınları
24. İstiklal Marşı İstikbal Marşı – 41 Dize 41 Yorum – Haz. M. Fatih Andı, İhsan Arslan, Hat Yayınevi
25. İstiklal Marşı’nı Değiştirme Çabaları ve Milli Şairde Dirilmek – Haz. Caner Arabacı, Bekir Şahin, Çizgi Kitabevi Yayınları
26. M. Ertuğrul Düzdağ – Üstadım Mehmed Akif (Muallim Mahir İz’in Hatıraları), Med Kitap
27. M. Ertuğrul Düzdağ – Mehmed Akif Mısır Hayatı ve Kur’an Meali, Med Kitap
28. Muharrem Coşkun – Kod Adı: İrtica 906 Mehmet Akif Ersoy, Yeditepe Yayınevi
29. Dücane Cündioğlu – Bir Kur’an Şairi, Kapı Yayınları
30. Mehmed Akif Ersoy – Kur’an Meali, Mahya Yayınları
31. Necmi Atik – Mehmed Akif Ersoy’un Kur’an Meali (Kendi El Yazısıyla), Büyüyenay Yayınları
32. Elemim Bir Yüreğin Kârı Değil (Mehmet Âkif Albümü) – Haz. İsmail Kara, Fulya İbanoğlu, Timaş Yayınları
33. Selami Şimşek – Mehmed Âkif ve Tasavvuf, Buhara Yayınları
Mehmed Âkif Hakkında Doğru Bilgi Edinilecek Dijital Kaynaklar
1. https://mae.mehmetakif.edu.tr/yayinlar.php
2. https://mehmetakifarastirmalari.com/
3. http://www.mehmetakifvakfi.org.tr/
4. https://islamansiklopedisi.org.tr/mehmed-akif-ersoy
Diğer Kitap Pusulalarımız
Felsefe
Edebî Mektuplar
Tasavvufî Mektuplar
Seyahat
Dünya Tarihi
Necip Fazıl
Mustafa Kemal
Nurettin Topçu
Sezai Karakoç
Sanat Tarihi
Cumhuriyet Tarihi
İslam Felsefesi
Tasavvuf
Yeni Türk Edebiyatı
Sosyoloji
Medeniyet
Poetika
Osmanlı Tarihi
İsbât-ı Vâcib
Ramazan Kitaplığı
İttihad ve Terakki
Çocuk Edebiyatı
Klasik Mantık
Divan Şiiri
Ahlak
Hatırat
Arayış
İstanbul
