Dosyamızın altıncı yazısını Ömer Ertürk hazırladı: Cumhuriyet Tarihi
***
Giriş
Cumhuriyet tarihini; cumhuriyet rejimine hazırlık (Milli Mücadele) ve cumhuriyetin ilanından sonraki süreç diye iki kısma ayırmamız mümkündür.
Milli Mücadele evresi Mondros Mütarekesi’nden sonra itilaf kuvvetlerinin kendi aralarında yapmış oldukları gizli antlaşmalarla Osmanlı topraklarını kâğıt üzerinde paylaşmayı kararlaştırmalarıyla başlamıştır. İtilaf devletleri faaliyete geçtikten sonra buna tepki olarak Kuvay-ı Milliye hareketi ortaya çıkmış ve daha sonra da İstanbul’daki subaylar Anadolu’ya geçerek bu harekete katılmış ve hareketi başarıya ulaştırmışlardır.
İkinci aşamada, yani Cumhuriyetin kurulmasından sonra, ise bu kez inkılâplar dönemi başlamış, ve Osmanlı’dan alınan miras yavaş yavaş devre dışı bırakılmaya çalışılmıştır. Yapılan inkılaplar temelleri güçlü bir yeniliğe dayanmaktan çok, şekil üzerinde yapılmaya çalışılmış ve kısmen de olsa başarılmıştır. Ve fakat milli mücadelede beraber görev yapmış paşalar bu kez bazı inkılâplar konusunda birbirilerine ters düşmüş ve hatta bazıları Mustafa Kemal’e fazla karşı çıktıklarından daha sonra faklı sebeplerle idamla yargılanmışlardır. Aşağıda yazılan kitapları okuduktan sonra cumhuriyet tarihine dair kafanızda cumhuriyetin oluşum ve gelişim süreci hakkında belli bir bilgi birikiminin oluşacağı kanaatindeyim.
Cumhuriyet Tarihi Kitap Pusulası
- Modernleşen Türkiye’nin Tarihi – Erık Jan Zürcher
- Türkiye Cumhuriyeti Tarihine Giriş – Dr. Mehmet Doğan
- Nutuk – Mustafa Kemal Atatürk
- Nutuk ve Karabekir’ den Cevaplar – Prof. Dr. Faruk Özerengin
- Ama Hangi Atatürk – Taha Akyol
- Türkiye Cumhuriyeti’nde Tek Parti Yönetimine Geçiş – Mete Tunçay
- Türkiye Cumhuriyeti’nde İlk Teşkilâtlı Muhalefet Hareketi Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası – Ahmet Yeşil
- Bir Düello ve Bir Suikast – Kâzım Karabekir
- Türk Demokrasi Tarihi – Prof. Dr. Kemal H. Karpat
- Cumhuriyet Tarihi’nin Tartışmalı Konuları – Yayına Hazırlayan Bülent Bilmez
- Mustafa Kemal, İttihat Terakki ve Bolşevizim – Emel Akal
- Tek Adam – Şevket Süreyya Aydemir
- İkinci Adam – Şevket Süreyya Aydemir
- Menderes’in Dramı – Şevket Süreyya Aydemir
- Kâzım Karabekir’in Gözüyle Yakın Tarihimiz – Mustafa Armağan
- Paşaların Hesaplaşması – Kâzım Karabekir
- Karabekir’in Gözüyle Kuruluş Yılları (1922-1933) Kızıl Pençe – Mustafa Armağan
- Rauf Orbay’ın Hatıraları – Osman Selim Kocahanoğlu
- İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele – Sina Akşin
- Atatürk Din ve Laiklik Üzerine – Derleyen Doğu Perinçek
- Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Din ve Siyaset – Dücane Cündioğlu
- Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler – Prof. Dr. Ayşe Afet İnan
- Unutamadıklarım&Hatıralar Işığında Cumhuriyet Tarihi Okumaları – Yavuz Bülent Bakiler
- Menderes Dönemi -Abdurrahman Dilipak
- Hayat ve Hatıratım – Dr. Rıza Nur
“Kitap Pusulası” Dosya Yazıları
4 Yorum