Dosyamızın yeni listesini Cüneyt Dal hazırladı: Çocuk Edebiyatı
***
Giriş
– Bera, sana çok önemli bir soru soracağım, hazır mısın?
– Hazırım!
– Söyle bakalım, 9 kere 9 kaçtır?
– 81.
– Peki, şimdi ikinci soru geliyor: Bera kere Cüneyt ne eder?
– (Hiç tereddüt etmeden eliyle kalp şekli yaparak) Kalp!
Yukardaki diyalog, geçtiğimiz günlerde iş yerimde çalışan Suriyeli bir ağabeyin 8-9 yaşlarında akıllı mı akıllı oğlu Bera ile aramda geçen konuşmadan… Bu sadece bir örnek; fakat beynelmilel anlamda çocuk, hep sevginin, dürüstlüğün, saflık ve yalınlığın simgesi… Bu sebeple Çocuk Edebiyatı’ndan bahis açmak, benim açımdan, keşif hissimi şahlandıran iki gizemli dünyanın kapılarını aralamak demek: çocuk ve edebiyat.
İşin bencesini bir kenara bırakıp alanla ilgili ehliyet sahibi kişilerin genel anlamda Çocuk Edebiyatı’na dair görüşlerine bir göz gezdirelim:
* Edebiyat, (Çocuk Edebiyatı’nda da olduğu gibi) her dilin en yetkin kullanımını somutlayan araçlardır; tabiî ki sanatçılar tarafından kullanıldığında! (Prof. Dr. Sedat Sever)
* Kimi yetişkinlerce önemi anlaşılmamış masal, hikâye, şiir, öykü, roman, ninni vb. direkt eğitim vermediği düşünülerek ikinci plana atılan tür ve metinler, ister kabul edilsin ister edilmesin, uzmanlara göre çocuğun kavram tasarımının inşasında baş yardımcıdırlar. (Prof. Dr. Sedat Sever)
* Çocuklara, yaşama dair bir doğru, önerme biçiminde aktarılmaz. Bu, ders kitaplarının işidir. Edebiyatın temel sorumluluğu, çocuğun duygu ve düşünce evrenini beslemektir. Ona renk, çizgi ve dilin yaratıcı olanaklarıyla insana dair şeyler vermektir. (Prof. Dr. Sedat Sever)
* Resimli bir kitabı ana dilin güzelliğiyle çocukla paylaşmak, onların belleğine bir sorumluluk yüklemektir. Bu, çocuğu geliştirir ve büyütür. Maksat, çocuğun yüreğine ve belleğine hareket vermektir. (Prof. Dr. Sedat Sever)
* Aslında Çocuk Edebiyatı, bilinenin aksine, özellikle çocuklar için yazılmış değil; çocukların da okuyabildiği metinleri kapsar.
* İyi edebiyat, kötü edebiyatı kovar realitesi, çocuk kitapları için de geçerlidir; edebiyat ve sanat, çocuğu asıl besleyen unsurlardır/unsurlar olmalıdır.
* İnsanın kitapla, okumayla ilk tanışıklığı, Çocuk Edebiyatı’yladır ki bu hakikat, konunun ne denli ciddiyetle ele alınması gerektiğini vurgular. Bu çağda kitapla sağlıklı bir bağ kurulamamış olması, sonraki dönemler için sağlam bir zemin oluşturmada güçlüğe sebep olacaktır.
* Çocuk Edebiyatı, zannedildiği gibi metin okumaktan ibret değildir. Okul öncesi dönem için görsel okuma yapmak; yani bu dönem çocuğu için resim okumak da bu alana dâhildir ve evet, bu da bir edebiyat türüdür.
* Okul öncesi dönemde sözlü (yetişkinlerin çocuklar için gerçekleştirdiği metin okumaları) ve görsel (çocukların gerçekleştirdiği resim okumaları) edebiyattan yeteri kadar faydalanamamış çocuklar, sonraki dönemlerde yazılı edebiyat alanında birtakım problemlerle karşılaşmak durumunda kalabilirler.
* Çocuk Edebiyatı, çocuğa yorum, analiz, kıyas, ifade vb. kabiliyetlerin kazandırılmasında rakipsiz bir konumdadır.
Çocuk Edebiyatı Kitap Pusulası
- Küçük Prens – Antoine de Saint Exupery
- Küçük Kara Balık – Samed Behrengi
- Momo – Michael Ende
- Ayı Olmayan Ayı – Frank Tashlin
- Değirmenler Vadisi – Blanco
- Dünyanın Merkezine Yolculuk – Jules Verne
- Kumkurdu – Asa Lind
- Elma Bahçeleri – Emily Taft Douglas
- Bir Şeftali Bin Şeftali – Samed Behrengi
- Mutlu Prens – Oscar Wilde
- Martı – Richard Bach
- Nokta – Peter H. Reynolds
- Bitmeyecek Öykü – Michael Ende
- Nasrettin Hoca Hikâyeleri
- Sırtımdaki Ağır Yük – Gulnar Hajo
- Ben Bir Gürgen Dalıyım – Hasan Ali Toptaş
- Güneşi Bile Tamir Eden Adam – Behiç Ak
- Minik Mirket – Yasemin Altan Özdemir
- Dede Korkut Hikâyeleri
- Keloğlan Hikâyeleri
- Charlie’nin Çikolata Fabrikası – Roald Dahl
- Kâşif Çelebi Yarım Harita – Ali Söyler
- Mutlu Hikâyeler – Mehmet Ali Özkan
- Farklı Ama Aynı – Feridun Oral
- Yeşil Parmaklı Tistu – Maurice Druon
Diğer Kitap Pusulalarımız
Felsefe
Edebî Mektuplar
Tasavvufî Mektuplar
Seyahat
Dünya Tarihi
Necip Fazıl
Mustafa Kemal
Nurettin Topçu
Sezai Karakoç
Sanat Tarihi
Cumhuriyet Tarihi
İslam Felsefesi
Tasavvuf
Yeni Türk Edebiyatı
Sosyoloji
Medeniyet
Poetika
Osmanlı Tarihi
İsbât-ı Vâcib
Ramazan Kitaplığı
İttihad ve Terakki
6 Yorum