(dör döküntü defteri – 3)
taşramızın her devirde yenileri eklenen, eskimeyen sohbet konuları olduğu gibi zamanın umuruna göre değişen konuları vardır. galiba on-on beş yıl evveline kadar revaçta olan mevzulardan birisi “kaptan kusto denizdeki sıcak su ile soğuk su çizgisini keşfedince Müslüman olmuş!”, diğeri de “neyil armstong ayda ezan sesi duymuş, mısır’da müslüman olmuş!” galiba ikinci mevzuyu ortaya atan zafer dergisinin ilgili sayısını da görmüştüm, hâlâ kitaplıkta bir yerde sanırım. herhalde bunlar zaman zaman internette tekrar yenileniyor ama eskisi kadar konuşulmaz oldu, gündelik siyasetle başlayıp bu tür mevzulara doğru geçen sohbetlerin “gündelik siyaset” kısmı uzadıkça uzadı son zamanlarda.
ekseriyetle akşam oturmalarında konuşulan bu mevzular yenilenir, usanılmaz, her konuşulduğunda üstüne yeni yorumlar ilave edilir, kalplerin bir köşesinde gizli tutulan sorular ortaya getirilirdi. hâlâ da öyledir. bu sohbetlerin değişmez konularından biri de tütün ve sigara içmenin haram olup olmadığına dair gerçekleşen ve artık ilginçliği kalmayan sohbettir. acaba tütünün veya sigaranın haramlığına/haram olmadığına dair konuşmalar ne zaman başlamıştır? belki de dördüncü murat’ın saltanatı sırasındaki meşhur yasaklardan itibaren halkın gündemine girmiştir, kadızadeliler ile sivasîler arasındaki tartışmadan sonra “halka inmiş”tir. çünkü bu sohbet mevzularının kimisi “devletlular” katından, halka iner, müstamel konular olarak yıllarca tartışılır.
dün böylesi bir tütün sohbetine daha şahit oldum, kaçıncısıdır bilmiyorum. yeni bir şey de öğrendim: ibn abidin (allah rahmet eylesin) zamanında bu mevzu tekrar alevlenmiş, hazret de tütünün haram veya mekruh olmadığına, mubah olduğuna dair görüşünü beyan ettikten başka yedi göbek geçmişinde tütün içen olmadığını da ilân etmiş.
tütün tartışmalarının çeşitli argümanları, yan konuları vardır.
“sen tütün içtiğin için savunacaksın tabiî!”
“tütün ile sigara birbirinden farklıymış, benim kayınçonun komşusu tütün ekspertizi. o diyor ki sigara içmeyin, tütün için; biz o paket sigaraların içindeki tütünlere ne kimyasal maddeler katıyoruz!”
“kardeşim, bu meret vücuda zarar veriyor mu, veriyor! dinimiz vücuda zarar veren bir şeyi kabul eder mi hiç?”
“dinimiz, hâşâ sümme hâşâaa… anti-eycing programımı ki senin vücuduna zarar verip vermediğini esas alsın. o zaman cihada da çıkma birader!”
***
çok fazla delil, iddia sıralamaya gerek yok: bunların birçoğuna siz de muttali olmuşsunuzdur. benim hatırımda kaldığı kadarıyla bu iddia ve delillerin arasında niyeyse sigara ile tütünü ayırdıktan sonra “tütün mubahtır amma sigara mekruhtur veya haramdır” şeklinde bir görüş geliştiren olmamıştır. böyle bir şeyi duymadım. belki de ecnebi memleketlerden gelen meşhur birtakım sigara markalarına karşı devletimiz 12 eylül 1980 darbesinden evvel antiemperyalist bir tezi muhtelif diyanet mensupları vasıtasıyla yaymıştır. işte “ey cemaat-i müslimîn, bu karaborsada aldığınız amerikan cuvarasıdır, zinhar almayın, içerisine adı batasıca şu hayvanın yağından katıyorlar!” denmiş olabilir, duyanlar varsa haber versin bize.
dünkü sohbettekilerin ekseriyeti tütün ve tütün mamullerinin mubah olduğunu benimsemiş, bu mevzuyu otuz sene işitip artık ustalaşmış, ibn abidin’den (allah ondan razı olsun) misal getiren olgun bir kitleydi. müstehzi bir edayla tütün aleyhine konuşan genç arkadaşın paçasını almakta gecikmediler. ben de umur sahibi bu kimselerin vaziyetine bakarak her yerde mevzu edemediğim apartman yaptırmanın haramlığı meselesini şakaya vurarak ortaya getirdim. tütünün haramlığından dem vuran ama sohbeti esir almak çabasında olmayan bir arkadaşla sohbet ettiğimde hep bu mevzuyu ortaya atmaya meyilliyimdir. tütünün haramlığı veya helalliği bahsini tartışma konusu hâline getiren milletimiz, acaba neden apartman yaptırmanın haramlığını tartışmaz. üstelik literatürümüz apartmanın haramlığını iddia edip savunmaya daha müsaittir. “ahir zamanda zina ile bina artacaktır” sözünden başlayarak geniş bir apartman aleyhine geliştirilebilecek literatür vardır. “ümmetimin en kötü sarfı evedir” mealinde ve minvalindeki hadisleri sizler de işitmişsinizdir. yine resûl-i ekrem’in (salat ve selam olsun ona) ensardan bir zatın evinin üzerine kubbe yaptırmasına binaen bu zata selam vermeyi kestiği, kubbeli evin sahibinin de kubbeyi yıktığı meşhurdur. bunun gibi gösterişli ev yapmaktan, çok katlı ev yapmaktan, evin binasına çokça emek ve sarfiyatta bulunmaktan kişiyi sakındıran misaller bulmak mümkündür. bütün bunlara rağmen halkımız nezdinde 30-40 senelik mazisi olan apartmanın haram olup olmadığını tartışan bir cemaate rast gelmedim.
aslında benim elimin altında bir “troll ekibi” olsa üzerinde duracağım konulardan birisi de budur. bence modernist, mealci, vehhabi, şii vs. gibi grupları, bunlarla yıpratmak yoluna gidebilir muzip bir arkadaş grubu. bunların yumurtladığı konularla uğraşmak yerine böyle bir yol daha sevimli, daha rahattır. hatta diyanet kurumları başta olmak üzere, “televizyon kadısı” olan zatları da bu konularla sıkıştırmak önümüzdeki ramazan için mevzu arayan işsiz gençler için ekmek kapısı olabilir. bu mevzunun esas güzelliği ise şuradadır: tütünün haramlığı veya mübahlığı gibi dört yüz yıllık bayat bir konu açılmışsa ve sizin de o sohbet meclisinde bulunmaktan başka elinizden bir şey gelmiyorsa yapacağınız en iyi işlerden birisi “apartmanın aslında haram olduğunu” iddia etmek olur. mevzuyu ortaya atın, ondan sonra manzarayı seyredin!
(6 şaban 1439 – kahramanmaraş)
mehmet raşit küçükkürtül
5 Yorum