kitap fuarları, günden güne hayata geçirilmesi mânâsız faaliyetlere mi dönüşecek? sosyal medya pürtleklerinin, çırpıştırmalarıyla ergenlere uzun imza kuyrukları lütfeden nevzuhur yazarımsıların iyiden iyiye esir aldığı kitap fuarlarından adamakıllı yayınevlerinin ve yazarlarının çekilme ihtimalinden söz eden yazılar yazılmıştı daha önce. geçen sene kahramanmaraş’taki kitap fuarına iştirak etmeye gelip de “kişisel gelişim tarikatı”nın mensuplarına bir konuşma lütfeden dünyanın “en geri zekalı” adamı, galiz küfürlerle yaptığı konuşmayla fuarı takip eden gençlerin hatırında kalmıştı. kitap fuarları, kitap kültürünün yaygınlaşıp yükselmesine mi neden oluyor yoksa avamîliğin, bayağılığın kitap âlemine de sirayet etmesine hizmet ediyor? kitap fuarlarında kitap imzalayan yazarlar neye hizmet etmiş oluyorlar? öte yandan, kitap fuarları da imkân sunma bakımından işlevsiz hâle gelmeye başlıyor. fuarda dolaştığınız standların çoğu, belirledikleri kitap fiyatlarıyla internette kitap satışı yapan sitelerin sunduğu indirimlerin bir hayli gerisinde kalıyorlar. yazarından imzalı kitap satışı kampanyası yapan siteler bile var. ücretsiz kargo imkânları da olunca, internetten kitap almak pek çok bakımdan daha avantajlı hâle gelebiliyor.
kahramanmaraş kitap fuarı da diğer kitap fuarları kadar bu dezavantajları yaşıyor. ancak şunu da söylemek lâzım: bazen kitap fuarlarında çok daha uygun fiyatlar denk gelebiliyor. bir de bazı yayınevlerinin kitaplarına ulaşmak için fuarlar daha avantajlı olabiliyor. kültür bakanlığının, yazma eserler kurumunun kitaplarına ulaşmak kolay değil. kitap fuarlarında bunların kitabını almak daha makûl olabiliyor. türk tarih kurumu, türk dil kurumu gibi devlet yayınlarının kitaplarını da fuardan almak daha avantajlı oluyor. can, yapı kredi, iletişim gibi yayınevleri kahramanmaraş kitap fuarına yeteri kadar ilgi ve özen göstermiyorlar. metis yayınları örneğinde olduğu gibi üstten, kibirli bir bakışla buraya geliyorlar. kahramanmaraş belediyesinin gösterdiği tavra karşılık soğuk, mesafeli, kibirli bir şekilde bakıyorlar. kahramanmaraş’a gelmek, burada kitaplarını sunmak için bir çaba sarf etmiyorlar. fuara bir zenginlik katmak, fuarı güzelleştirmek için kendilerine sunulan maddî imkânlara rağmen kafa yormuyor, emek sarf etmiyorlar. kitap satıp çekip gitmek derdindeler. bence kahramanmaraş belediyesi görevlileri bu durumu düşünmeliler.
metis standında ellili yaşlarında bir hanımla bir bey duruyor. standları sâkin. oturdukları sandalyede ellerindeki telefona veya kitaba bakıyorlar. başlarını kaldırdıklarında uzak, yadırgı bakışları var. hanımefendinin müşfik bir bakışı ve konuşması var. beyefendi ile konuşunca, biraz sonra konuştuğunuza pişman olabiliyorsunuz. üstten bir tavırla, bilgiç bir edâyla ve karşıdakinin kendisi gibi ukalalaşmadığını görünce de “hayatım” gibi senli, benli hitaplara başvuran bir konuşma tarzı var. kahramanmaraş’ı küçümseyerek, yadırgayarak geldiği belli. bize kitap kültürünü öğretecek. kendisine müteşekkiriz. keşke bolşevik devrimi kitabının üç cildini de tuncay birkan tercüme etti sanmasa… fuar için bir gayret göstermeyen, imza için yazar getirmeyen, ufacık bir pazarlık teşebbüsü yapan insanlara “kültür için para harcama” konusunda nutuk çeken bu fırsatçıların kitap ve kültür fuarına ne getireceği sorgulanmalı ve kendilerine sunulan imkân nispetinde zora çekilmeliler, iş yapmaya mecbur edilmeliler bence.
bu seneki fuarda “vampir kitapları” diye şöhret bulan kitapları pek görmedik. haklarında tenkit çoğalınca bu kitapların getirilmesi engellenmiş. bu konuda serbestlik mi sağlanmalı? bence belediyenin buradaki tavrı doğru. ellerindeki imkânla, kendi siyasetleri doğrultusunda tasarrufta bulunabilmeliler. nihayetinde bu belediyeyi iş başına getiren seçmenler, onların vergileriyle bu şehrin istemeyeceği kitapları onlara getirmek mânâsız bir iş. kahramanmaraş belediyesi mümessillerinden aynı tavrı adem özbay’a, bilal özbay’a, akis kitap’a vs. göstermesini de bekleriz. “mevlânâ’nın CEO’su” gibi çakma kitapları ve “islâm’da astroloji” gibi kitapların istismar ve istiskaline izin verilmemelidir. kahramanmaraş belediyesinin görevlileri bu tür kitaplara rezerv konması için illâ “kamuoyu tepkisi”nin oluşmasını mı bekleyecek?
bir diğer tenkit edilmesi gereken husus ise süleyman kocabaş. evet, kendi adıyla stand alan bu adam maalesef “anadolu’nun en büyük kitap fuarı” olma iddiası güden kahramanmaraş kitap fuarına büyük zarar veriyor. pazarda domates satar gibi masanın başında gençleri, çocukları kendi “çırpıştırdığı” selüloz toplamını almaya davet ediyor, hatta kızıp fırçayı basıp kitap almaya zorluyor. “ctrl+v” mahsulü olan “çırpıştırmaları” bayağılığın, amatörlüğün numuneleri sayılmalı. hangi konular popüler olmuşsa, hangi konuda bir dizi çekilmiş de paranın ibresi o tarafa çevrilmişse orada süleyman kocabaş’ın toplama, çırpıştırma “kitabımsı”larını görmeniz mümkündür. üniversitelerin, kitap fuarlarının, yazar toplantılarının, belediyelerin baş belâsı olan kapıdan kovulup bacadan giren bu tufeyli adama kahramanmaraş belediyesi de engel olamamış. iyi bir kitap fuarı organizasyonu ne kadar çok yazar getirdiği, ne kadar fazla yayınevini davet ettiğiyle değil daha çok getireceği kalite ve prestijle anlaşılacaktır.
fuarın hiç mi güzel yanı yoktu? bu saydığım olumsuz durumlardan çok daha fazla güzel ve olumlu durum vardı. elbette bunları da yazmak gerek. inşallah yazarım da. ama ben bu olumsuz durumları yazmazsam kimse bunları dile getirmeyecekti. kahramanmaraş belediyesi’nin fuarla ilgili bütün çalışanlarına, görevlilerine teşekkür borçluyuz, bizler için çok güzel bir on gün oldu. ellerinize sağlık, emeğiniz için bin teşekkür ederiz.
mehmet raşit küçükürtül
